Integratie van voorraad- en transportbeslissingen in een onzekere omgeving

Abstract

De opkomst van ‘just-in-time’-productie zorgt voor kleinere en frequentere leveringen. ‘Just-in-time’-productie streeft naar minimale voorraden om verspillingen te voorkomen. De voorraadkosten dalen, maar de transportkosten stijgen doordat één bestelling in meerdere keren geleverd moet worden. In deze eindverhandeling wordt onderzocht hoe voorraad- en transportbeslissingen met elkaar geïntegreerd kunnen worden via het splitsen van leveringen. In het praktijkonderzoek wordt een model voor het splitsen van een bestelling in meerdere leveringen onder een periodiek voorraadbeheersysteem uitgewerkt. Hoofdstuk twee geeft een algemene definitie van bedrijfslogistiek. Bedrijfslogistiek omvat drie sleutelactiviteiten: transport, voorraadbeheer en het behandelen van bestellingen. Transport is een belangrijke logistieke activiteit en vereist beslissingen op vlak van transportwijze, de route van het vervoer en het gebruik van de capaciteit van het transportmiddel. Voorraad vormt een buffer tussen vraag en aanbod en is noodzakelijk om een bepaalde graad van productbeschikbaarheid te garanderen. Een drietal ingrijpende ontwikkelingen die hebben geleid tot de opkomst van ‘just-in-time’- leveringen worden aangehaald. Naast het behandelen van bestellingen bestaan een aantal ondersteunende activiteiten zoals goederenbehandeling, verpakking en aankoop. Het derde hoofdstuk gaat dieper in op het aspect ‘just-in-time’. ‘Just-in-time’ heeft verschillende definities en omschrijvingen en is gebaseerd op acht basisprincipes. De voordelen en nadelen van een ‘just-in-time’-systeem worden beschreven. Een overschakeling naar een ‘just-in-time’-systeem beïnvloedt de transportbeslissingen: de frequentie van vervoer neemt toe, de verzendgrootte neemt af en het vereist meer betrouwbare transportdiensten. Ook de relatie met de leveranciers wordt beïnvloedt. Het aantal leveranciers wordt verminderd tot drie, twee of zelfs één enkele leverancier. Hoofdstuk vier geeft een definitie van een gesplitste levering en de voordelen die daaraan verbonden zijn. De verschillende modellen voor het splitsen van een levering die in de literatuur terug te vinden zijn worden besproken en vergeleken. Op het laatste model voor het splitsen van een bestelling in meerdere leveringen onder een periodiek voorraadbeheer van Chiang wordt verder ingegaan tijdens het praktijkonderzoek. Het model is opgedeeld naar drie situaties. Het één-levering-model waar een bestelling in één levering wordt geleverd. Het twee-leveringen-model waar een bestelling in twee leveringen wordt geleverd. Het meerdere-leveringen-model waar een bestelling in meer dan twee leveringen wordt geleverd. Deze drie situaties worden uitvoerig besproken in hoofdstuk vijf. Het laatste hoofdstuk beschrijft de berekening en de uitwerking van het één-leveringmodel en het twee-leveringen-model via Microsoft Excel. Op het meerdere-leveringenmodel wordt niet verder ingegaan, omwille van de beperkte mogelijkheden van Microsoft Excel. In het praktijkonderzoek worden een aantal parameters van het model voor het splitsen van een bestelling in meerdere leveringen onder een periodiek voorraadbeheersysteem gewijzigd, waarna de invloed daarvan op de totale kosten besproken wordt. De eerste parameter waarvan de invloed bekeken wordt, is de servicegraad. Andere parameters zijn de standaardafwijking van de vraag en de gemiddelde vraag. Deze worden zodanig gewijzigd dat de verhouding tussen de standaardafwijking en het gemiddelde constant blijft. Een vergelijking tussen de resultaten van het één-levering-model en het twee-leveringen-model laat toe conclusies te trekken over de invloed van het splitsen van een bestelling in meerdere leveringen op de kosten van een onderneming. Het splitsen van een bestelling in twee leveringen is in alle onderzochte situaties voordeliger dan een bestelling in één keer te laten leveren. Bij een veranderende servicegraad kan het kostenvoordeel voor de helft verklaard worden door een daling van de voorraadkosten en voor de andere helft door een daling van de bestelkosten. Bij een veranderende standaardafwijking van de vraag en het gemiddelde van de vraag heeft het splitsen van een bestelling in twee leveringen een kostenvoordeel op vlak van totale kosten. Als enkel naar de bestelkosten of enkel naar de voorraadkosten gekeken wordt, zal het splitsen van een bestelling in twee leveringen onder sommige voorwaarden nadelig zijn.