|
Document Server@UHasselt >
Education >
School for Information Technology >
Master theses >
Please use this identifier to cite or link to this item:
http://hdl.handle.net/1942/1032
|
Title: | Wat beïnvloedt de kwaliteit van arbeid van de verzorgenden in RVT's en bij Landelijke Thuiszorg ? |
Authors: | BREYSEM, Anneleen |
Issue Date: | 2006 |
Abstract: | De vergrijzing van de bevolking leidt ertoe dat het aantal ouderen toeneemt. De
levensverwachting neemt toe, waardoor ook de kans op invaliditeit bij zeer
hoogbejaarden zal stijgen. Dit heeft als gevolg dat de vraag naar zorg een enorme groei
heeft gekend en in de toekomst zal kennen. Om deze vraag op te vangen is het nodig dat
het zorgaanbod in dezelfde richting evolueert als de zorgvraag. De stijgende evolutie in
het zorgaanbod is, zoals gebleken uit diverse onderzoeken, echter niet verzekerd. Het is
dus van uiterst belang dat de aantrekkelijkheid van de zorgberoepen vergroot wordt.
Hierbij is het noodzakelijk dat de kwaliteit van de arbeid van het personeel in de
zorgsector bewaakt wordt.
We stellen ons in deze eindverhandeling de vraag welke factoren de kwaliteit van de
arbeid van de verzorgenden in een aantal rust- en verzorgingsinstellingen en bij
Landelijke Thuiszorg beïnvloeden.
Om op deze centrale onderzoeksvraag een eerste antwoord te kunnen formuleren
hebben we een literatuurstudie uitgevoerd in het derde deel van onze
eindverhandeling. Deze literatuurstudie is opgebouwd uit drie hoofdstukken. In het
eerste hoofdstuk gaan we dieper in op een aantal demografische gegevens. Zo zijn we
nagegaan welke invloed de vergrijzing juist heeft op de gezondheidszorg. Ook hebben
we zowel de vraag naar, als het aanbod van verzorgenden verder uitgediept. Bij de
vraag naar verzorgenden hebben we een onderscheid gemaakt tussen de
uitbreidingsvraag, de vraag ontstaan uit de groei van de sector, en de vervangingsvraag,
namelijk de vraag ontstaan door uitstroom van beroepskrachten hoofdzakelijk door op
pensioen te gaan. Om het aanbod van verzorgenden te bepalen zijn we gaan kijken naar
de nieuwe arbeidskrachten die jaarlijks de sector betreden. Na een confrontatie van
vraag en aanbod zijn we tot de vaststelling gekomen dat er een ernstig tekort aan
verzorgenden aanwezig zal zijn in de komende jaren.
Het tweede hoofdstuk van onze literatuurstudie bestaat uit het profiel van de
verzorgenden. Dit om ons een beter beeld te kunnen vormen van het takenpakket van de
verzorgenden, de opleidingen die ze gevolgd hebben en de zorgsettings waarin ze
werkzaam zijn.
Tenslotte zijn we in het derde en laatste hoofdstuk van onze literatuurstudie dieper
ingegaan op de termen belasting en belastbaarheid. In dit hoofdstuk zijn we op zoek
gegaan naar factoren die de belasting van de verzorgenden kunnen beïnvloeden. De
belastende factoren waarmee de verzorgenden in hun werk te maken krijgen zijn
gelegen in de arbeidsinhoud, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en
arbeidsvoorwaarden. De manier waarop de verzorgenden hun belasting ervaren kan
afhankelijk zijn van individuele kenmerken zoals leeftijd, gezinssituatie,
opleidingsniveau, tewerkstellingspercentage en de jaren van tewerkstelling in de sector
Deze kunnen bijgevolg de belastbaarheid van de verzorgenden beïnvloeden Uit de
literatuurstudie is duidelijk gebleken dat diverse belastende factoren en individuele
achtergrondkenmerken een effect kunnen hebben op de kwaliteit van de arbeid van de
verzorgenden.
In het vierde deel van onze eindverhandeling, namelijk de praktijkstudie, zijn we
nagegaan hoe de verzorgenden werkzaam in een rust- en verzorginstelling en in de
thuiszorg hun belasting en belastbaarheid beoordelen. We hebben dit onderzocht aan de
hand van “de draaglast- en draagkrachtmeter”. Deze vragenlijst onderzoekt de draaglast
(belasting) en de draagkracht (belastbaarheid) van de verzorgenden aan de hand van een
aantal items die de mate van fysieke belasting bevragen en een aantal items die de mate
van werkdruk bevragen. De mate van fysieke belasting bestaat uit twee categorieën: “de
hoogte van de fysieke belasting” en “de materiële werkomstandigheden”. De mate van
werkdruk bestaat eveneens uit twee categorieën: “de hoogte van de werkdruk” en
“voldoende kunnen ontspannen en/of herstellen”. We zijn de vragenlijst in de eerste
plaats gaan afnemen bij de verzorgenden van Landelijke Thuiszorg. Tevens hebben we
de meter toegepast in vier Rust-en verzorgingsinstellingen, waarvan drie in Limburg en
één in Vlaams-Brabant gelegen. Ook hebben we de groep van verzorgenden
tewerkgesteld in deze vier instellingen in zijn geheel bekeken. Bij elk van deze
instellingen en bij de RVT’s in hun geheel hebben we onderzocht welke punten uit de
vragenlijst negatief en welke positief beoordeeld werden. Hierbij vallen een aantal
kenmerken op die in het algemeen negatief beoordeeld werden zoals bijvoorbeeld het
werktempo of de werkhouding. Items die eerder positief beoordeeld werden zijn
bijvoorbeeld de jobtevredenheid en het aankunnen van emotioneel belastende situaties
in het werk. Vervolgens hebben we een vergelijkende analyse uitgevoerd van deze vier
RVT’s. Hierbij valt ons op dat er bij het merendeel van de items grote verschillen
bestaan tussen de organisaties onderling. Een aantal items zijn echter niet
organisatiegebonden bij de vier door ons geselecteerde RVT’s, zoals bijvoorbeeld het
werken in kamers met grote risico’s op brand of op ongevallen en het aankunnen van de
emotioneel belastende situaties in het werk.
Vervolgens hebben we de resultaten van de RVT’s vergeleken met Landelijke
Thuiszorg. Dit om een idee te krijgen of de verzorgenden tewerkgesteld in beide
zorgsettings de belasting en de belastbaarheid van hun arbeid gelijkaardig ervaren.
Hieruit blijkt dat een tiental items op een gelijkaardige manier werden beoordeeld en dat
een negen items verschillend werden beoordeeld bij Landelijke Thuiszorg dan bij de
groep van de vier RVT’s. De items die zeer duidelijk verschillend werden beoordeeld
zijn: “ergonomisch materiaal”, “gewone last”, “zware last”, “hulpmiddelen voor
verzorging”, “ongevallenrisico’s”, “werktempo” en “emotionele belasting”
Als afsluiting van ons onderzoek hebben we een reeks conclusies geformuleerd. Hierbij
hebben we tevens de resultaten bekomen uit de praktijkstudie teruggekoppeld aan de
literatuurstudie. Hieruit zijn zowel gelijkenissen als verschilpunten aan de oppervlakte
gekomen. We zijn bijvoorbeeld in onze literatuurstudie tot de vaststelling gekomen dat
een meerderheid van het personeel werkzaam in RVT’s dikwijls ervaart te moeten
werken onder tijdsdruk. Dit werd ook bevestigd in onze praktijkstudie waarin de
verzorgenden werkzaam in een RVT frequent aangeven altijd te moeten werken in een
gehaast tempo. Een belangrijk verschilpunt met de literatuur lag bijvoorbeeld in het
evenwicht tussen de verzorgende taken en huishoudelijke taken in de job als
thuisverzorgende. Uit onze praktijkstudie is gebleken dat, in tegenstelling tot wat in de
literatuur werd beschreven, de meerderheid van de verzorgenden werkzaam bij
Landelijke Thuiszorg altijd tevreden is met het evenwicht tussen deze de verschillende
taken in hun job. |
URI: | http://hdl.handle.net/1942/1032 |
Category: | T2 |
Type: | Theses and Dissertations |
Appears in Collections: | Master theses
|
Files in This Item:
|
Description |
Size | Format |
 | N/A | 931.32 kB | Adobe PDF |
|
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
|